Bireylerde ve sağlık kuruluşlarına başvuran hastalarda sık rastlanan bir şikayet olan dispepsi önemli bir sağlık sorunu olup hastaların yaşam kaliteleri üzerine olumsuz etkileri olan bir durumdur. Dispepsi, Fonksiyonel Gastroduodenal Hastalıklar Komitesi’nin ölçütlerine göre üst karın bölgesinde orta hatta ağrı ya da rahatsızlık hissi olarak tanımlanmıştır. Yemeklerden sonra midede dolgunluk, basınç hissi, şişkinlik, gaz, erken doyma hissi, yemek sonrası dolgunluk, bulantı, iştahsızlık, yanma hissi, regürjitasyon ve geğirme şeklinde olan belirtiler için de dispepsi terimi kullanılmaktadır. Dispepsi belirtisinin altında sıklıkla gastrit, peptik ülser, gastroözofageal reflü (GÖRH) gibi hastalıkların bulunduğu bilinmektedir. Dispepsi ile ilgili yapılan araştırmalara göre, kadınlarda daha fazla görülmektedir ve Türkiye’de yaygınlığı %20-25 aralığındadır.
Nedeni kişiye bağlı veya bir hastalığa bağlı olarak değişir.
Dispepsi-Hazımsızlık Nedenleri Nelerdir?
- Hızlı yeme,
- Yetersiz çiğneme,
- Hava yutma ve duygusal strese bağlı olarak da oluştuğu bilinmektedir.
- Dispepsiden yakınan insanlarda neden, çoğunlukla psikonörozlardır. Kişideki bu sorun giderilince yakınma da ortadan kalkar.
- Besin intoleransı: Aşırı beslenme ya da spesifik bazı besinlere (çerez, kola. kahve, alkol, süt vb) karşı intolerans
- Bazı ilaçlar = Etanol, Aspirin / NSAIDTar, Antibiyotikler (makrolidler. metronidazol), Teofılin, Kortikosteroidler, Demir, potasyum klorid, Niasin. Gemfibrozil, Narkotikler, Kolşisin, Kinidin, Östrojenler, Levodopa
- Bazı hastalıklar (reflü, ülser, gastrit, pankreas-karaciğer hastalıkları vb)
Beslenmede Nelere Dikkat Edilmelidir?
***Diyetinizden uzaklaştırmanız gereken en temel besinler, kişisel farklılıklar göstermekle birlikte, baklagiller, soğan, brokoli, brüksel lahanası, karnabahar, enginar, kuşkonmaz, armut, elma, şeftali, kırmızı erik, şekersiz şekerlemeler, sakız, tam tahıl ekmek, mısır gevrekleri, tam tahıl kekler, bira, gazlı içecekler, süt, krema ve dondurmadır.
***Mide boşalma süresini uzatan, doygunluk hissi yaratan yüksek kalori kaynağı yağlı besinler azaltılmalıdır.
***Bir süre için yüksek lif içeriğine sahip besinler diyetten çıkarılmalı sonra kademeli olarak eklenmelidir.
***Probiyotik ürünler, süt, mısır gevrekleri, yoğurt günlük beslenmenize ekleyebileceğiniz temel besinlerdir.
*** Süt ürünlerine karşı hassasiyetiniz olup olmadığını test etmek adına belli sürelerde diyetinizden çıkarıp bir süre sonra tekrar kullanmaya başlayabilirsiniz.
***Nane çayı içmeyi denemelisiniz; spazm giderici özelliği ile semptomları azaltabilir.
***Yapay tatlandırıcıları diyetinizden çıkarmalısınız. Bazı bünyeler; şekersiz ürünler, sakız ve şekerlemelerde kullanılan sorbitol, mannitol gibi tatlandırıcılara karşı hassasiyet gösterebilir.
***Küçük porsiyonlar tüketmeye gayret etmeli ve beslenmenizde üç ana, üç ara öğün ilkesini benimsemelisiniz.
***Yemekleri küçük lokmalar halinde, iyice çiğneyerek tüketmeli, aceleniz varken, heyecanlı veya üzgünken yemek yememeye gayret etmelisiniz.
***Diş sağlığınıza önem vermelisiniz. Çünkü çürük ve ağrılı dişler yemekleri iyi çiğnemeden yutmanıza neden olabilir.
***Sigara içmemelisiniz, bu da hava yutmanızı artırarak gaz yapabilir.
***Yiyecekleri daha çok çiğnemelisiniz. Sindirim ağızda başlar. Ağzınıza attığınız her lokmayı en az 15 kere çiğnemek, şişkinlik yaşamanıza engel olacaktır.
***Çok şekerli ve ağdalı tatlılar yememelisiniz.
***Bol proteinli, az karbonhidratlı ve az yağlı bir beslenme takip etmelisiniz.
***Alkollü ve karbonatlı içecekler (kola, gazoz, maden suyu vb.) içmemelisiniz.
***Kurubaklagilleri pişirme yöntemine dikkat ederek pişirip yemek gaz oluşumunu engellemeye yardımcı olabilir. (bir gece önceden ılık su ile ıslatın, ıslatma suyunu dökün ve mutlaka düdüklü tencerede pişiriniz.)
***Süt ve yoğurda karşı intoleransınız (laktoz intoleransı) laktozsuz süt ürünlerini tercih etmelisiniz.
***Yemeklerle beraber sıvı yiyecekler almamaya dikkat etmelisiniz. (yemeklerden 45 dakika sonra )
Yorum Yap